اندازه گیری عدد اکتان

اندازه گیری عدد اکتان

اندازه گیری عدد اکتان، تحلیلگر اکتان برای بنزین

اگر اطلاعات مختصری در مورد موتورهای ۴ زمانه بنزینی که تقریبا ۹۹ ٪ موتورهای موجود را شامل می شوند داشته باشید، می دانید که یکی از این زمانها را تراکم می نامند و تراکم زمانی روی می دهد که مخلوط بنزین و هوا توسط پیستون تا حد مشخصی متراکم شده و پس از پایان زمان تراکم، بوسیله جرقه شمع، این مخلوط محترق می شود. میزان تراکم انجام شده را با عددی به نام نسبت تراکم می سنجند که در موتورهای قدیمی این نسبت تراکم ۵ به ۱ و در موتورهای بسیار پیشرفته تا ۱۲ به ۱ قابل افزایش می باشد .اما زمانی که مخلوط سوخت که ماده ای با قابلیت اشتعال بالاست زودتر از زده شدن جرقه توسط شمع و بواسطه تراکم محترق شود، موتور دچار کوبش (Knock) خواهد شد که این مسأله برای موتور بسیار مضر است. یکی از راههای بالا بردن قدرت و توان خروجی موتور خودروها، بالابردن نسبت تراکم آنهاست، اما این امر تنها با بالا بردن توان مقابله سوخت در برابر خود سوزی در اثر متراکم شدن بدست می آید. آن چه که مشخص می نماید که سوخت تا چه میزان توانایی متراکم شدن قبل از احتراق خودبخودی (خودسوزی) را داراست، عدد اکتان می نامند. این عدد از کجا بدست می آید؟ زمانی که نفت خام در پالایشگاهها تصفیه می شود، زنجیره های هیدروکربن با طولهای متفاوت بدست می آید و این زنجیره های جدا از هم با ترکیب شدن با یکدیگر سوختهای متفاوتی چون بنزین، گازوئیل، نفت سفید و غیره را حاصل می کنند. آزمایشات مختلف نشان داد هپتان دارای خاصیت متراکم شدن بسیار ضعیفی است و در مقابل اکتان قابلیت متراکم شدن بسیار بالایی دارد. پس اگر بنزینی دارای مقادیر بسیار بالایی از اکتان یا همان Iso Octane , 2,2,4 Trimethyl Pentane باشد ؛ بنزین بسیار خوبی از نظر مقاومت در برابر خودسوزی محسوب می شود . اما در مقابل، هپتان بسیار سریع در اثر تراکم ناچیز محترق خواهد شد. پس با توجه به اینکه این دو هیدروکربن از لحاظ خواصی چون نقطه جوش و تبخیر تقریباً یکسان بودند، بعنوان مبنایی برای مقاومت خودسوزی سوخت در برابر متراکم شدن انتخاب شدند و با دادن عدد ۱۰۰ به اکتان و ۰ به هپتان نسبتی به نام عدد اکتان بدست آمد. بطور مثال بنزینی با عدد اکتان ۸۷ دارای نسبت ۸۷ اکتان به ۱۳ هپتان می باشد. اما ساخت سوختی که متشکل از این میزان اکتان باشد هزینه تولید بسیار بالایی خواهد داشت و این دو ماده در حال حاضر تنها تشکیل دهنده های بنزین نیستند و مواد و افزودنیهای دیگری کار بالابردن عدد اکتان یا همان مقاومت در برابر خودسوزی یا کوبش موتور را برعهده دارند و نسبت هپتان- اکتان تنها برای ایجاد یک مبنای مقایسه ای و بعنوان یک بنزین ایده آل برای مشخص نمودن عدد اکتان مورد استفاده قرار می گیرد . عدد اکتان بنزین را به دو روش می توان بدست آورد؛ اولین روش، روش تحقیقاتی (Research Octane Number) یا RON نامیده میشود و دومین روش ، روش موتوری(Motor Octane Number) یا MON نام دارد . تفاوت این دو روش در شرایط و پارامترهای آزمایش بر روی بنزین مورد نظر می باشد. مسلماً با توجه به شرایط سخت تر آزمایش در روش MON ، نسبت به روش RON برای یک بنزین مشابه، عدد بدست آمده از آزمایش به روش RON عدد بیشتری خواهد بود. فاصله بین دو عدد بدست آمده از این دو روش آزمایش را sensitivity یا حساسیت سوخت مینامند که بسیار هم با اهمیت میباشد چرا که ممکن است بنزینی بدلیل نوع افزودنی ها و مواد بکار رفته جهت بالا بردن اکتان در شرایط آزمایش RON عدد بالایی از اکتان را ارائه دهد اما در شرایط سخت تر، توانایی مقابله بسیار کمتری نسبت به تراکم پذیری داشته باشد و عدد حاصل از آزمایش MON بسیار پایین باشد. لذا بین چند بنزین مختلف که از آزمایش RON عدد مشابهی بدست آورده اند، بنزینی مرغوبتر است که فاصله اعداد بدست آمده از دو آزمایش RON و MON برای آن نوع بنزین کمتر از بقیه باشد (حداکثر ۱۰ عدد اختلاف قابل قبول است). اما در حالیکه مبنا قرار دادن عدد بدست آمده از آزمایش RON بعنوان عدد اکتان بدلایل بالا، چندان صحیح به نظر نمی رسد و حتی راه را برای تقلب شرکتهای نفتی و استفاده از افزودنیهای ارزانتر باز می گذارد، در اروپا و اکثر کشورها از جمله کشورمان ایران، عدد RON مبنای مشخص نمودن میزان اکتان بنزین می باشد. این در حالیست که در آمریکا با استفاده از فرمولRON+MON)/2 ) و بدست آمدن عدد جدیدی به نام PON یا Pump Octane Number این مشکل تا حد زیادی حل و راه تقلب در این زمینه بسته شده است. پس به این موضوع توجه داشته باشید که عدد اکتان بنزین در پمپ بنزینهای آمریکا همیشه عددی پایین تر از عدد اکتان یک بنزین مشابه در پمپهای اروپا و سایر نقاط دنیا است. بعنوان مثال بنزین با اکتان ۹۱ در پمپ بنزینهای ایالات متحده با بنزینی دارای عدد اکتان حدود ۹۵ در اروپا برابری میکند . انواع دستگاه های اکتان سنج هم اکنون توسط سازندگان مختلف روسی، چینی و امریکایی به بازار عرضه می گردد و شرکت آرکا صنعت آروین نیز آماده ارائه این تجهیزات به شرکای تجاری خود می باشد. با توجه به سابقه حضور شرکت آرکا صنعت آروین در بازارهای نفت و پتروشیمی کشورهای همسایه و خاورمیانه، به اطلاع کلیه صادرکنندگان بنزین کشور می رساند که تنها دستگاه اکتان سنج مورد قبول به عنوان دستگاه مرجع در گمرکات مرزی کشورهای همسایه، دستگاه اکتان سنج ساخت کمپانی Zeltex امریکا می باشد. لذا توصیه می شود که این عزیزان قبل از ارسال محموله های خود، حتماً عدد اکتان نمونه های خود را با این دستگاه سنجیده و اعلام نمایند تا از بروز مشکلات محتمل و برگشت محموله ها جلوگیری به عمل آید.

خدمات مرتبط با اندازه گیری عدد اکتان

محصولات مرتبط با اندازه گیری عدد اکتان

کاربرانی که از اندازه گیری عدد اکتان بازدید کرده اند از این محصولات نیز بازدید کرده اند